Beslenme ve Mavi Işık Koruması: Gözleri Destekleyen Besin Maddeleri
Dijital cihazların kullanımı günlük hayatımızın normal bir parçası haline geldi ve muhtemelen bu yazıyı şu anda bir ekranda okuyorsunuz. Ancak ne yazık ki ekranlara olan ihtiyacımızın yol açtığı bazı olumsuz durumlar söz konusu.
Araştırmalar, ekranları daha sık kullanan insanların yaşa bağlı göz rahatsızlıkları1 yaşama riski altında olduğunu gösteriyor. Aslında bu konuyla ilgili endişe, cihazınızdan yayılan ve zarar verme potansiyeli olan bir ışığa – mavi ışığa - maruz kalmaktan kaynaklanıyor.
Ekranların yakın bir zamanda ortadan kalkması beklenmediğinden, gözlerinizi korumak için şimdiden adımlar atmak akıllı bir seçim olacaktır.
Mavi Işık Nedir?
Mavi ışık, bilgisayar ekranları, akıllı telefonlar ve diğer dijital cihazlardan yayılan bir ışık türüdür. Mavi ışık, görünür ışık spektrumunun bir parçası olan yüksek enerjili bir ışıktır. Güneş de önemli bir mavi ışık kaynağıdır, ancak ekranların hayatın her aşamasında çok kullanılması nedeniyle, mavi ışığa maruziyet son birkaç on yıllık sürede çarpıcı bir şekilde artmıştır.
Çoğunlukla güneşten gelen bir miktar mavi ışık bizim için faydalıdır. Sirkadiyen ritimlerimizi (uyku ve uyanma döngüsü) düzenlemeye yardımcı olur, bizi uyanık tutar bilişsel işlevi destekler. Ancak ekran karşısında çok fazla zaman geçirdiğinizde mavi ışık miktarı hızla artar ve gözlerinize zarar verebilir.2
Mavi ışık, melatonin üretimini baskıladığı için uyku döngümüzü de kesintiye uğratabilir. Sabahları güneş doğduğunda bu arzu edilen ilk şey olsa da gece geç saatlerde ekran kullanımı, uykuya dalmış olmanız gereken bir zamanda sizi tamamen uyanık tutabilir.3
Mavi Işık Ve Göz Sağlığına Etkisi
Mavi ışık yayan ekranların veya dijital cihazların önünde daha fazla zaman harcandığı için göz yorgunluğu ve gerginliği giderek yaygınlaşan şikayetler haline geliyor. Mavi ışığa uzun süre maruz kalmanın aynı zamanda görüşü de anlamlı oranda bozduğu bulunmuştur. Maruziyet, retina hücrelerinde meydana gelen hasar ve görme sorunlarıyla ilişkilidir.4
Özellikle telefonlarda aşırı ekran kullanımı, bu maruziyeti katlayarak arttırmıştır. Mavi ışık gözünüzde daha derine nüfuz edebilir ve görünür mavi ışığın neredeyse tamamı retinaya ulaşır.1 Bu durum, göz yorgunluğuna, kuruluğuna ve hatta retina hasarına yol açabilir.
Araştırmalarda, aşırı ekran kullanımının, gençlerde görme yeteneğini olumsuz etkileyen bazı sorunların oluşma riskini neredeyse iki katına çıkardığı bulunmuştur.5 Mavi ışığa maruziyet, gözlerinizde oksidatif hasarı şiddetlendiren inflamasyonda (iltihaplanmada) artışa da da yol açabilir.6
Karotenoidler Ve Gözlerimiz Arasındaki İlişki Nedir?
Lutein ve zeaksantin, güçlü antioksidanlardır ve gözlerinizi oksidatif strese karşı korumaya yardımcı olabilecek iki karotenoiddir.7 Bu besin maddeleri yiyeceklerde bulunur ve gözlerde birikim gösterirler.
Gözlerin ideal durumda olabilmesinin bir ölçümü de maküler pigment optik yoğunluğudur (MPOD). Bu ölçümleme gözlerinizdeki lutein ve zeaksantin yoğunluğunu gösterir. Maküler pigment, zararlı ışınlara karşı filtre görevi görür ve gözleri serbest radikallerin yan ürünlerine karşı koruyan bir antioksidandır.8
MPOD değeri düşük olan kişilerde, özellikle ileri yaşlarda, göz rahatsızlığı riski artar. Diğer yandan, optik yoğunluğu yüksek olanların gözle ilgili hastalık insidansı çok daha düşüktür ve görme duyuları daha gelişmiştir.7 Ayrıca araştırmalara göre, daha yüksek miktarlarda lutein ve zeaksantin tüketenlerin maküler pigment seviyeleri daha yüksektir ve dolayısıyla gözleri daha iyi durumda olacaktır.9
Hangi Gıdalar Zengin Lutein Ve Zeaksantin Kaynağıdır?10
Vücut bu karotenoidleri üretemez ve bu yüzden onları beslenme yoluyla almanız gerekir. Bununla birlikte, çoğu insan karotenoid açısından zengin yiyecekler tüketmez. Dolayısıyla, bu karotenoidlerin sunduğu faydalardan yararlanmak için besinlere sıklıkla ihtiyaç duyulur.
Lutein ve zeaksantin için iyi birer kaynak olarak kabul edilen gıdalar:9
- Lahana
- Ispanak
- Brokoli
- Bezelye
- Marul
- Yumurta sarısı
- Buğday
- Mısır
Besin Maddeleri özleriniz içiİn Güçlü Koruma Sağlayabilir
Her gün kullandığımız ekranlar, gözlerimize zarar verebilecek ve yaşa bağlı görme bozukluğuna neden olabilecek mavi ışık yayar. Ekranların günlük hayatımızda ne kadar yaygın olduğu dikkate alındığında, görme duyumuzu korumak için gerekli adımları atmanın ne denli önemli olduğu ortaya çıkıyor.
*Blog içeriğindeki bilgilendimeler PureEncapsulations®.com sitesinden alınmıştır. Bu bilgiler, tıbbi teşhis veya tedavi için veya profesyonel tıbbi tavsiye yerine kullanılmak üzere tasarlanmamış olup dengeli ve çeşitli beslenme ile sağlıklı yaşamın önemi hakkında bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır.Tıbbi durumunuz ve uygun tıbbi yaklaşım ile ilgili bilgi almak için doktorunuza danışın. Buradaki bilgilendirmeürün tanıtımı dahil herhangi bir pazarlama amacı taşımamaktadır.
Caitlin Beale, MS, RDN, tescilli bir diyetisyen ve sağlık ile ilgili makaleler yazan bağımsız bir yazardır. Beslenme alanında yüksek lisans sahibi olan Caitlin Beale’in tescilli bir diyetisyen olarak 10 yılı aşkın tecrübesi bulunmaktadır. Caitlin Beale hakkında daha fazla bilgi almak için www.caitlinbealewellness.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
+Bu makalede belirtilen görüşler yazara/yazarlara aittir. Pure Encapsulations®’ın fikir veya görüşlerini yansıtmamaktadır.
1. Sheppard AL, Wolffsohn JSDigital eye strain: prevalence, measurement and ameliorationBMJ Open Ophthalmology 2018;3:e000146. doi: 10.1136/bmjophth-2018-000146.
2. Zhao, Zhi-Chun, Ying Zhou, Gang Tan, and Juan Li. “Research Progress about the Effect and Prevention of Blue Light on Eyes.” International Journal of Ophthalmology 11, no. 12 (December 18, 2018): 1999–2003. https://doi.org/10.18240/ijo.2018.12.20.
3. Chang, Anne-Marie, Daniel Aeschbach, Jeanne F. Duffy, and Charles A. Czeisler. “Evening Use of Light-Emitting EReaders Negatively Affects Sleep, Circadian Timing, and next-Morning Alertness.” Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 112, no. 4 (January 27, 2015): 1232–37. https://doi.org/10.1073/pnas.1418490112.
4. Hansen, Mathias Hvidtfelt, Poul Pedersen Laigaard, Else Marie Olsen, Anne Mette Skovgaard, Michael Larsen, Line Kessel, and Inger Christine Munch. Acta Ophthalmologica 98, no. 3 (May 2020): 315–21. https://doi.org/10.1111/aos.14242.
5. Hansen, Mathias Hvidtfelt, Poul Pedersen Laigaard, Else Marie Olsen, Anne Mette Skovgaard, Michael Larsen, Line Kessel, and Inger Christine Munch. Acta Ophthalmologica 98, no. 3 (May 2020): 315–21. https://doi.org/10.1111/aos.14242.
6. Bian, Qingning, Shasha Gao, Jilin Zhou, Jian Qin, Allen Taylor, Elizabeth J. Johnson, Guangwen Tang, Janet R. Sparrow, Dennis Gierhart, and Fu Shang. “Lutein and Zeaxanthin Supplementation Reduces Photooxidative Damage and Modulates the Expression of Inflammation-Related Genes in Retinal Pigment Epithelial Cells.” Free Radical Biology & Medicine 53, no. 6 (September 15, 2012): 1298–1307. https://doi.org/10.1016/j.freeradbiomed.2012.06.024.
7. Bernstein, Paul S., Binxing Li, Preejith P. Vachali, Aruna Gorusupudi, Rajalekshmy Shyam, Bradley S. Henriksen, and John M. Nolan. “Lutein, Zeaxanthin, and Meso-Zeaxanthin: The Basic and Clinical Science Underlying Carotenoid-Based Nutritional Interventions against Ocular Disease.” Progress in Retinal and Eye Research 50 (January 2016): 34–66. https://doi.org/10.1016/j.preteyeres.2015.10.003.
8. Christaras, Dimitrios, Harilaos Ginis, Alexandros Pennos, Juan Mompean, and Pablo Artal. “Objective Method for Measuring the Macular Pigment Optical Density in the Eye.” Biomedical Optics Express 10, no. 7 (June 24, 2019): 3572–83. https://doi.org/10.1364/BOE.10.003572.
9. Ahmed, Shazia S., McGregor N. Lott, and Dennis M. Marcus. “The Macular Xanthophylls.” Survey of Ophthalmology 50, no. 2 (April 2005): 183–93. https://doi.org/10.1016/j.survophthal.2004.12.009.
10. Abdel-Aal, El-Sayed M., Humayoun Akhtar, Khalid Zaheer, and Rashida Ali. “Dietary Sources of Lutein and Zeaxanthin Carotenoids and Their Role in Eye Health.” Nutrients 5, no. 4 (April 9, 2013): 1169–85. https://doi.org/10.3390/nu5041169.